Wydział Informatyki
Kierunek studiów Matematyka Stosowana Poziom i forma studiów pierwszego stopnia inżynierskie stacjonarne
Specjalność / Ścieżka dyplomowania Przedmiot wspólny Profil kształcenia praktyczny
Nazwa przedmiotu Matematyczne podstawy automatyki i robotyki Kod przedmiotu MAT1MPA
Rodzaj przedmiotu obowiązkowy
Forma zajęć i liczba godzin W Ć L P Ps T S Semestr 5
30 15 15 Punkty ECTS 7
Przedmioty wprowadzające Algebra liniowa z geometrią analityczną 1 (MAT1AL1),   Algebra liniowa z geometrią analityczną 2 (MAT1AL2),   Analiza matematyczna 1 (MAT1AM1),   Analiza matematyczna 2 (MAT1AM2),   Analiza matematyczna 3 (MAT1AM3),   Równania różniczkowe i różnicowe (MAT1RRR),  
Cele przedmiotu

Zapoznanie się z podstawowymi pojęciami i zagadnieniami z dziedziny automatyki robotyki. Pozyskanie wiedzy i umiejętności dotyczących stabilności, sterowania i regulacji automatycznej ciągłych układów liniowych oraz metod matematycznych stosowanych przy ich projektowaniu. Pozyskanie wiedzy i umiejętności dotyczących matematycznego opisu mechanizmów przestrzennych. Zdobycie wiedzy i umiejętności z zakresu kinematyki manipulatorów.

Treści programowe

Wykład:
1. Modelowanie matematyczne ciągłych liniowych układów dynamicznych.
2. Reprezentacja (opis) układów fizycznych za pomocą równań stanu oraz transmitancji operatorowej i schematów blokowych.
3. Liniowe układy automatyki: wyznaczanie transmitancji operatorowej układów.
4. Właściwości liniowych elementów automatyki: charakterystyka statyczna, charakterystyka dynamiczna, charakterystyki częstotliwości.
5. Stabilność układów liniowych, kryterium Rutha-Hurwitza, kryterium Michajłowa, kryterium Nyquista.
6. Podstawowe zasady sterowania ze sprzężeniem zwrotnym, regulator PID.
7. Podstawowe pojęcia z dziedziny robotyki, przegląd zastosowań robotów, typowe zagadnienia z dziedziny robotyki.
8. Matematyczny opis mechanizmów przestrzennych: algebraiczna reprezentacja wektora, macierz kosinusów kierunkowych, kąty i parametry Eulera, współrzędne jednorodne, parametry Denavita-Hartenberga.
9. Kinematyka manipulatorów, struktury manipulatorów, sformułowanie zadania prostego i odwrotnego kinematyki.

Ćwiczenia:
1. Modelowanie matematyczne ciągłych liniowych układów dynamicznych.
2. Reprezentacja (opis) układów fizycznych za pomocą równań stanu oraz transmitancji operatorowej i schematów blokowych.
3. Liniowe układy automatyki: wyznaczanie transmitancji operatorowej układów.
4. Właściwości liniowych elementów automatyki: charakterystyka statyczna, charakterystyka dynamiczna, charakterystyki częstotliwości.
5. Stabilność układów liniowych, kryterium Rutha-Hurwitza, kryterium Michajłowa, kryterium Nyquista.
6. Podstawowe zasady sterowania ze sprzężeniem zwrotnym, regulator PID.
7. Podstawowe pojęcia z dziedziny robotyki, przegląd zastosowań robotów, typowe zagadnienia z dziedziny robotyki.
8. Matematyczny opis mechanizmów przestrzennych: algebraiczna reprezentacja wektora, macierz kosinusów kierunkowych, kąty i parametry Eulera, współrzędne jednorodne, parametry Denavita-Hartenberga.
9. Kinematyka manipulatorów, struktury manipulatorów, sformułowanie zadania prostego i odwrotnego kinematyki.

Pracownia specjalistyczna:
1. Roboty mobilne na bazie LEGO Mindstorms NXT 2.0. Programowanie robotów (język NXT - C).
2. Silniki - zasady działania i podstawowe właściwości i liniowość silników.
3. Czujniki do pomiaru odległości i czujniki optyczne - zasady działania i podstawowe właściwości.
4. PID - regulacja; śledzenie linii za pomocą proporcjonalnego algorytmu używający PID regulacji.

Metody dydaktyczne

programowanie z użyciem komputera,   ćwiczenia laboratoryjne,   wykład informacyjny,   ćwiczenia przedmiotowe,  

Forma zaliczenia

Wykład - egzamin pisemny.
Ćwiczenia - sprawdziany pisemne.
Pracownia specjalistyczna – sprawozdania i wejściówki.

Symbol efektu uczenia się Zakładane efekty uczenia się Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się
EU1 posiada wiedzę dotyczącą matematycznego opisu podstawowych zagadnienień z dziedziny automatyki i robotyki K_W02
K_W05
K_W06
K_W08
EU2 zna techniki badania stabilności, sterowania i regulacji ciągłych układów liniowych automatyki oraz matematyczne opisy mechanizmów przestrzennych K_W05
K_W06
K_W08
EU3 umie wyznaczać transmitancję operatorową, badać charakterystyki liniowych elementów automatyki wykorzystywać procedury standardowe oraz oprogramowanie wspierające K_U05
K_U12
EU4 stosuje techniki, także z wykorzystaniem oprogramowania wspierającego, badania stabilności, sterowania i regulacji automatycznej ciągłych układów liniowych K_U05
K_U06
K_U12
EU5 potrafi dokonać matematycznego opisu mechanizmów przestrzennych oraz sformułować zadania kinematyki manipulatorów K_U05
K_U06
Symbol efektu uczenia się Sposób weryfikacji efektu uczenia się Forma zajęć na której zachodzi weryfikacja
EU1 egzamin pisemny W
EU2 egzamin pisemny W
EU3 sprawdzian na ćwiczeniach, wejściówki i sprawozdania z Ps Ć, Ps
EU4 sprawdzian na ćwiczeniach, wejściówki i sprawozdania z Ps Ć, Ps
EU5 sprawdzian na ćwiczeniach Ć
Bilans nakładu pracy studenta (w godzinach) Liczba godz.
Wyliczenie
1 - Udział w wykładach 30
2 - Udział w ćwiczeniach audytoryjnych + pracowni specjalistycznej 30
3 - Opracowanie sprawozdań z pracowni i wykonanie zadań domowych (prac domowych) 63
4 - Przygotowanie do ćwiczeń, pracowni specjalistycznej i sprawdzianów z ćwiczeń 25
5 - Udział w konsultacjach 5
6 - Przygotowanie do egzaminu 20
7 - Obecność na egzaminie 2
RAZEM: 175
Wskaźniki ilościowe GODZINY ECTS
Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 67
(1)+(5)+(2)+(7)
2.7
Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 118
(4)+(3)+(2)
4.7
Literatura podstawowa

1. T. Kaczorek, A. Dzieliński, W. Dąbrowski, R. Łopatka, Podstawy teorii sterowania, WNT, Warszawa 2014.
2. E. Rosołowski, Automatyczne sterowanie i regulacja: procesy ciągłe i dyskretne, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2020.
3. T. Szkodny, Zbiór zadań z podstaw robotyki, WPŚ, Gliwice 2012.
4. T. Szkodny, Podstawy robotyki, WPŚ, Gliwice 2013.
5. http://bricxcc.sourceforge.net/nbc/nxcdoc/NXC_tutorial.pdf

Literatura uzupełniająca

1. F. Siemieniako, K. Peszyński, Automatyka w przykładach i zadaniach, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2014.
2. A. Morecki (Red.), Podstawy robotyki: teoria i elementy manipulatorów i robotów: praca zbiorowa, Warszawa, WNT 1999.
3. W. Kaczmarek, J. Panasiuk, S. Borys, Środowiska programowania robotów, PWN, Warszawa 2017.

Jednostka realizująca Katedra Matematyki Data opracowania programu
Program opracował(a) dr hab. Agnieszka Malinowska 2021.04.20