Wydział Informatyki
Kierunek studiów Data Science Poziom i forma studiów pierwszego stopnia inżynierskie stacjonarne
Specjalność / Ścieżka dyplomowania --- Profil kształcenia ogólnoakademicki
Nazwa przedmiotu Analiza sygnałów i obrazów Kod przedmiotu DS1S4ASO
Rodzaj przedmiotu obowiązkowy
Forma zajęć i liczba godzin W Ć L P Ps T S Semestr 4
30 30 Punkty ECTS 5
Przedmioty wprowadzające Algebra liniowa 1 (DS1S1AL1),   Analiza matematyczna 1 (DS1S1AM1),   Uczenie maszynowe 1 (DS1S3UM1),  
Cele przedmiotu

Nabycie przez studentów fundamentalnej wiedzy z zakresu analizy sygnałów i obrazów oraz metod ich przetwarzania, ze szczególnym uwzględnieniem zrozumienia zjawisk i interpretacji wyników.
Rozwój praktycznych umiejętności w zakresie analizy i interpretacji sygnałów i obrazów cyfrowych przy użyciu współczesnych narzędzi.

Odniesienia do frameworka edukacyjnego mikrokompetencji SFIA:
Data science DATS - poziom 3
Data engineering DENG - poziom 3
Specialist advice TECH - poziom 2

Treści programowe

Podstawy analizy sygnałów oraz ich przetwarzania w dziedzinie czasu i częstotliwości. Techniki filtracji sygnałów oraz podstawy reprezentacji i przetwarzania obrazów. Filtrowanie, przekształcenia oraz analiza Fouriera obrazów. Praktyczne aspekty analizy sygnałów i obrazów. Implementacja metod analizy sygnałów i obrazów, w tym analiza w dziedzinie czasu i częstotliwości oraz techniki filtracji. Kompleksowa analiza wybranego zagadnienia z zakresu przetwarzania sygnałów lub obrazów.

Wykład:
1. Wprowadzenie do analizy sygnałów. Sygnały analogowe i cyfrowe. Próbkowanie i kwantyzacja. Twierdzenie o próbkowaniu. Zjawisko aliasingu i jego skutki.
2. Analiza w dziedzinie częstotliwości. Szereg Fouriera. Transformata Fouriera. Interpretacja widma sygnału. Okna czasowe i ich wpływ na analizę.
3. Analiza czasowo-częstotliwościowa. Spektrogramy i ich interpretacja. Krótkookresowa transformata Fouriera. Transformata falkowa – podstawy.
4. Filtracja sygnałów. Filtry cyfrowe i ich charakterystyki. Projektowanie filtrów. Zastosowania w redukcji szumów i ekstrakcji cech.
5. Metody analizy sygnałów wielowymiarowych. Analiza składowych głównych i niezależnych.
6. Metody parametryzacji sygnałów.
7. Automatyczna klasyfikacja sygnałów.
8. Podstawy przetwarzania obrazów. Reprezentacja obrazów cyfrowych. Przestrzenie barw. Histogram i jego interpretacja. Podstawowe operacje na obrazach.
9. Przekształcenia obrazów. Operacje punktowe, lokalne i globalne. Filtracja obrazów. Detekcja krawędzi. Segmentacja obrazów.
10. Analiza fourierowska obrazów. Dwuwymiarowa transformata Fouriera. Interpretacja widma obrazu. Zastosowania w filtracji i kompresji.
11. Metody parametryzacji obrazów.
12. Praktyczne aspekty analizy sygnałów i obrazów. Przegląd zastosowań w różnych dziedzinach. Narzędzia do analizy i wizualizacji.
13. Automatyczne rozpoznawanie obrazów. Zastosowanie algorytmów sztucznej inteligencji do analizy zdarzeń oraz scen akustycznych i wizyjnych.
14. Współczesne trendy rozwoju metod analizy sygnałów i obrazów.
15. Współczesne trendy rozwoju metod analizy sygnałów i obrazów.

Pracownia specjalistyczna:
1. Zapoznanie ze środowiskiem programistycznym oraz narzędziami do analizy sygnałów i obrazów.
2. Podstawy analizy sygnałów: praca z sygnałami cyfrowymi; analiza w dziedzinie czasu; wizualizacja i interpretacja sygnałów.
3. Analiza czasowo-częstotliwościowa: tworzenie i interpretacja spektrogramów; analiza sygnałów niestacjonarnych.
4. Filtracja sygnałów.
5. Przetwarzanie obrazów: podstawowe operacje na obrazach; analiza histogramów; filtracja i detekcja krawędzi.
6. Parametryzacja sygnałów i obrazów.
7. Projekt końcowy – cz. 1. Kompleksowa analiza wybranego zagadnienia z zakresu przetwarzania sygnałów lub obrazów.
8. Projekt końcowy – cz. 2. Sformułowanie założeń projektu, wybór technologii.
9. Projekt końcowy – cz. 3. Implementacja.
10. Projekt końcowy – cz. 4. Implementacja (c.d.).
11. Projekt końcowy – cz. 5. Testowanie i optymalizacja.
12. Projekt końcowy – cz. 6. Testowanie i optymalizacja (c.d.).
13. Projekt końcowy – cz. 7. Udokumentowanie projektu.
14. Projekt końcowy – cz. 8. Demonstracja prototypu, prezentacja zrealizowanego projektu.
15. Zaliczenie pracowni specjalistycznej.

Metody dydaktyczne

dyskusja rozwiązań,   praca w grupach,   wykład z prezentacją multimedialną,  

Forma zaliczenia

Wykład: egzamin pisemny z pytaniami testowymi
Pracownia specjalistyczna: sprawozdania z zajęć, opracowanie zadań projektowych realizowanych w grupach, prezentacja, demonstracja

Symbol efektu uczenia się Zakładane efekty uczenia się Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się
EU1 podstawowe pojęcia i metody analizy sygnałów i obrazów DS1_W01
EU2 zasady analizy w dziedzinie częstotliwości i interpretacji widm DS1_W02
EU3 metody przetwarzania i analizy obrazów cyfrowych DS1_W03
EU4 analizować i interpretować sygnały w dziedzinie czasu i częstotliwości DS1_U01
EU5 stosować podstawowe metody przetwarzania obrazów DS1_U02
EU6 dobierać odpowiednie metody analizy do rozwiązania konkretnych problemów DS1_U03
EU7 krytycznej oceny wyników analizy sygnałów i obrazów DS1_K01
Symbol efektu uczenia się Sposób weryfikacji efektu uczenia się Forma zajęć na której zachodzi weryfikacja
EU1 egzamin pisemny Wykład
EU2 egzamin pisemny Wykład
EU3 egzamin pisemny Wykład
EU4 wykonanie sprawozdań laboratoryjnych, prezentacja projektu Pracowania specjalistyczna
EU5 wykonanie sprawozdań laboratoryjnych, prezentacja projektu Pracowania specjalistyczna
EU6 wykonanie sprawozdań laboratoryjnych, prezentacja projektu Pracowania specjalistyczna
EU7 prezentacja projektu Pracowania specjalistyczna
Bilans nakładu pracy studenta (w godzinach) Liczba godz.
Wyliczenie
1 - udziałem w wykładach 30
2 - udziałem w innych formach zajęć 30
3 - indywidualnym wsparciem merytorycznym procesu uczenia się, udziałem w egzaminie i zaliczeniach organizowanych poza planem zajęć 4
4 - przygotowaniem do egzaminu 10
5 - przygotowaniem do bieżących zajęć 51
RAZEM: 125
Wskaźniki ilościowe GODZINY ECTS
Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 64
(1)+(2)+(3)
2.6
Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 81
(2)+(5)
3.2
Literatura podstawowa

1. D. Karwowski, Zaawansowane kodowanie entropijne w hybrydowej kompresji wizji. Wydaw. Politechniki Poznańskiej, Poznań, 2023
2. K.D. Toennies, Guide to Medical Image Analysis: Methods and Algorithms, Springer Nature, London, 2017
3. O. Alkin, Signals and Systems: A MATLAB Integrated Approach, CRC Press, Boca Rato, 2014
4. U. Zölzer (Ed.), DAFX: digital audio effects. John Wiley and Sons, Chichester, 2011
5. W. Kwiatkowski, Wstęp do cyfrowego przetwarzania sygnałów. Warszawa, 2012

Literatura uzupełniająca

1. M. Malanowski, Laboratorium sygnałów, modulacji i systemów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2019
2. W. Rakowski, Przekształcenia falkowe. Aspekty obliczeniowe w praktyce inżynierskiej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok, 2018
3. M. Owen, Przetwarzanie sygnałów w praktyce, Wydaw. Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2009
4. M. Fontes, J.D.S. De Almeida, A. Cunha, Application of Example-Based Explainable Artificial Intelligence (XAI) for Analysis and Interpretation of Medical Imaging: A Systematic Review. IEEE Access, vol. 12, pp. 26419-26427, 2024

Jednostka realizująca Wydział Informatyki Data opracowania programu
Program opracował(a) dr hab. inż. Sławomir Zieliński 2025.05.30