Wydział Informatyki
Kierunek studiów Informatyka Poziom i forma studiów pierwszego stopnia inżynierskie stacjonarne
Specjalność / Ścieżka dyplomowania --- Profil kształcenia ogólnoakademicki
Nazwa przedmiotu Analiza decyzji i komputerowe wspomagania decyzji Kod przedmiotu INF1ADK
Rodzaj przedmiotu obieralny
Forma zajęć i liczba godzin W Ć L P Ps T S Semestr 5
26 30 Punkty ECTS 5
Przedmioty wprowadzające Metody probabilistyczne i statystyka (INF1MPS),  
Cele przedmiotu

Zaznajomienie studentów z podstawami teorii decyzji, matematycznej teorii opisującej jak powinniśmy podejmować decyzje w obecności niepewności, podobnie jak arytmetyka opisuje jak powinniśmy dodawać do siebie ceny produktów, czy też obliczać rabat robiąc zakupy w sklepie. Jest to użyteczne w wielu dziedzinach, na przykład w inżynierii, w zarządzaniu, w pracach na pograniczu ekonomii, oraz w informatyce, gdzie teoria decyzji zajmuje poczetne miejsce wśród metodologii używanych w sztucznej inteligencji. Analiza decyzji jest dyscypliną zajmującą się zastosowaniem teorii decyzji w praktyce.

Treści programowe

1. Podejmowanie decyzji; niepewność, preferencje i działania; motywacja do wspomagania decyzji. Racjonalność, racjonalne zachowanie; dobre decyzje a dobre wyniki.
2. Modelowanie decyzji; narzędzia do modelowania decyzji: diagramy wpływu, sieci bayesowskie, drzewa decyzyjne, drzewa prawdopodobieństwa. Wprowadzenie do GeNIe i SMILE.
3. Modelowanie decyzji; rozwiązywanie modeli decyzyjnych.
4. Kryteria oceny modeli decyzyjnych; cykl decyzyjny; odporność modelu decyzyjnego, analiza wrażliwości.
5. Cel analizy decyzji; zastosowania i pułapki analizy decyzji; dziesięć przykazań dobrej analizy decyzji; modelowanie problemów decyzyjnych; narzędzia do modelowania decyzji; techniki rozwijania kreatywności.
6. Elementy teorii prawdopodobieństwa. Wnioskowanie bayesowskie w graficznych modelach probabilistycznych. Kanoniczne rozkłady prawdopodobieństwa: bramki Noisy-OR/MAX/AND/MIN/DeMorgan. Uczenie sieci bayesowskich i odkrywanie przyczynowości z danych.
7. Prawdopodobieństwo subiektywne; pozyskiwanie prawdopodobieństw od ekspertów; normatywne podstawy teorii prawdopodobieństwa i teorii oczekiwanej użyteczności. Psychologia podejmowania decyzji; ludzki osąd w obecności niepewności; heurystyki i odchylenia.
8. Oczekiwana wartość informacji. Miary wartości informacji oparte na prawdopodobieństwie.
9. Pozyskiwanie użyteczności od ekspertów; postawy wobec ryzyka, wieloatrybutowe funkcje użyteczności.
10. Łączenie opinii ekspertów; grupowe i zespołowe podejmowanie decyzji; podejmowanie decyzji organizacyjnych i społecznych.

Metody dydaktyczne

ćwiczenia laboratoryjne,   wykład informacyjny,   metoda projektów,  

Forma zaliczenia

Zaliczenie laboratorium
Projekt
Egzamin

Symbol efektu uczenia się Zakładane efekty uczenia się Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się
Symbol efektu uczenia się Sposób weryfikacji efektu uczenia się Forma zajęć na której zachodzi weryfikacja
Bilans nakładu pracy studenta (w godzinach) Liczba godz.
Wyliczenie
RAZEM: 0
Wskaźniki ilościowe GODZINY ECTS
Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 0
0
Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 0
0
Literatura podstawowa

Robert T. Clemen, "Making Hard Decisions: An Introduction to Decision Analysis." Duxbury Press, An Imprint of Wadsworth Publishing Company: Belmont, CA, 2001

Literatura uzupełniająca

1. Robyn M. Dawes, "The Robust Beauty of Improper Linear Models in Decision Making." American Psychologist, 34(7), 571-582, July 1979
2. Robyn M. Dawes, "You Can't Systematize Human Judgment: Dyslexia." In New Directions for Methodology of Social and Behavioral Sciences, 4, 67-78, 1980
3. F. Javier Diez and Marek J. Druzdzel, "Canonical Probabilistic Models for Knowledge Engineering." Manuscript in preparation. An electronic version of this paper is available at http://www.ia.uned.es/~fjdiez/papers/canonical.pdf.
4. Marek J. Druzdzel and Roger R. Flynn, "Decision Support Systems." To appear in Encyclopedia of Library and Information Science, Allen Kent (ed.). Marcel Dekker, Inc., 2001 A draft version of this paper is available at http://www.pitt.edu/~druzdzel/abstracts/dss.html.
5. Marek J. Druzdzel Agnieszka Onisko, Daniel Schwartz, John N. Dowling and Hanna Wasyluk, "Knowledge Engineering for Very Large Decision-analytic Medical Models." An extended version of a paper published in Proceedings of the 1999 Annual Symposium of the American Medical Informatics Association (AMIA-1999), Washington, D.C., November 6-10, 1999. A draft version of this paper is available at http://www.pitt.edu/~druzdzel/abstracts/cbmi99.html
6. Anne Edland and Ola Svenson, "Judgment and Decision Making under Time Pressure: Studies and Findings." In Time Pressure and Stress in Human Judgment and Decision Making, Ola Svenson and A. John Maule (eds.), Chapter 2, pages 27-40, Plenum Press: New York, 1993
7. Max Henrion, Max. “Some practical issues in constructing belief networks.” Kanal, L.N., Levitt, T.S. & Lemmer, J.F. (eds.), Uncertainty in Artificial Intelligence 3. Elsevier Science Publishers B.V. (North Holland), pages 161-173, 1989.
8. Fragments of Benjamin Franklin's letter to his friend Dr. Joseph Priestley on 19 September 1772. In John Bigelow (ed.), "The Complete Works of Benjamin Franklin,” Vol. 4, pages 522-523, G.P. Putnam's Sons: New York, 1887
9. On-line manual of GeNIe Modeler, a decision modeling environment available free of charge for academic use at https://www.bayesfusion.com/.
10. Paul R. Kleindorfer, Howard C. Kunreuther and Paul J.H. Schoemaker, "Decision Sciences: An Integrative Perspective." Chapters 6, 8, and 9, Cambridge University Press, 1993
11. Kevin McKean, "Decisions, Decisions." Discover, pages 22-31, June 1985
12. M. Granger Morgan and Max Henrion, "Uncertainty: A Guide to Dealing with Uncertainty in Quantitative Risk and Policy Analysis." Chapter 3, "An Overview of Quantitative Policy Analysis." Cambridge University Press, 1990
13. Onisko, Agnieszka, Marek J. Druzdzel & Hanna Wasyluk. “Learning Bayesian network parameters from small data sets: Application of Noisy-OR gates.” International Journal of Approximate Reasoning, 27(2):165-182, 2001. A draft version of this paper is available at: http://www.pitt.edu/~druzdzel/abstracts/ijar01.html.
14. Lawrence D. Philips "Requisite Decision Modeling: A Case Study." Journal of Operational Research Society, 33, 303-311, 1982
15. Amos Tversky and Daniel Kahneman, "Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases." Science, 185(4157), 1124-1131, September 1974
16. Detlof von Winterfeldt and Ward Edwards, "Decision Analysis and Behavioral Research." Chapter 12, Section 12.5 "Pitfalls of decision analysis: examples and lessons," pages 517-529, Cambridge University Press, 1986

Jednostka realizująca Katedra Oprogramowania Data opracowania programu
Program opracował(a) dr hab. inż. Agnieszka Drużdżel,dr hab. Marek J. Drużdżel 2025.05.12